Türk mahkemesi AKP'yi yasaklamadı

31/07/2008

Anayasa Mahkemesi'nin iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi'ni (AKP) İslamcı faaliyetlerde bulunmaktan kapatmama kararı AKP'yi rahatlattı. Ancak parti önemli miktarda devlet desteğini kaybetti.

Southeast European Times için Ankara'dan Ayhan Şimşek'in haberi -- 31/07/08

Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, "Laiklik karşıtı faaliyetlerin asla odak noktası olmayan [AKP], cumhuriyetin temel ilkelerini savunmaya devam edecektir." dedi. [Getty Images]

Türkiye'nin en yüksek mahkemesi 30 Temmuz Çarşamba günü İslamcı kökenli Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) yasaklanmasına aleyhte karar verdi. Yine de, 11 hakimin onu partinin laiklik karşıtı faaliyetlerin odak noktası haline geldiği ve sert bir uyarıya ihtiyacı olduğunu söylediler. Partinin hükümet desteğinin yarısı kesildi.

AB'nin en büyük aday ülkesi olan Türkiye, cumhuriyet başsavcısının Anayasa Mahkemesi'nden iktidar partisini yasaklamasını istediği Mart ayında büyük bir siyasi krize girdi. AKP Temmuz 2007 seçimlerinde etkileyici bir zafer kazanmasına karşın, üniversitelerde türban takılmasına izin verme yönündeki tartışmalı hamlesi bir krize yol açmıştı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Anayasa Mahkemesi'nin kararının memnuniyetle karşıladı. Erdoğan, "Türkiye bu dava üzerinde çok fazla zaman ve enerji kaybetmiştir." dedi. Başbakan, AKP'nin "cumhuriyetin temel ilkelerini savunmaya devam edeceğini" de sözlerine ekledi.

Ancak Türkiye'nin ana muhalefet lideri ve laik Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) genel başkanı Deniz Baykal, mahkemenin kararını AKP'ye gönderilmiş güçlü bir mesaj olarak yorumladı. Baylak, "On yargıç, AKP'yi laiklik karşıtı faaliyetlerin odak noktası olarak nitelendirmiştir, bu önemli bir şeydir." dedi.

Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt ise, "[Ordunun] laiklik görüşünde bir değişiklik olmamıştır. Fakat bir asker olarak, benden yüksek mahkemenin kararını yorumlamamı istemeyin." dedi. Ordu geleneksel olarak kendisini Türkiye'de laik sistemin bekçisi olarak görüyor.

Ankara'daki gözlemciler kararın Türkiye'de siyasi istikrarsızlığın artmasını önlerken, AKP'ye gücünün anayasal sınırlarını hatırlattığı görüşündeler.

Uluslararası gözlemciler karara övgüde bulundular. AB'nin Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Olli Rehn kararın Avrupalı değerlerin Türkiye'deki etkisini gösterdiğini söyleyerek ülkeyi AB standartlarını yakalama amaçlı reformları hızlandırmaya çağırdı. AB güvenlik sorumlusu Javier Solana'nın sözcüsü Christina Gallach, kararın "siyasi istikrarın [geri getirilmesine]" yardımcı olmasını umduğunu belirtti.

Mahkeme başka partileri İslamcı gündeme sahip olmaktan kapatmıştı. Hakimlerin çoğu partinin bazı anayasaya aykırı faaliyetlerde bulunduğuna kanaat getirmesine karşın, Çarşamba günkü karar bir partiyi kapatmak yerine ihtar eden ilk karar oldu.

Bir partinin yasaklanması için 11 yargıcın yedisinin onayı gerekiyor. Yalnızca altı hakim AKP'nin yasaklanması yönünde görüş bildirdi. Dördü AKP'nin "laiklik karşıtı faaliyetlerin odak noktası" haline geldiğini kabul etmesine karşın, bu ihlallerin derecesinin kapatma değil uyarı hak ettiğini düşündü. Başyargıç Haşim Kılıç, savcının AKP'nin bu tip faaliyetlerin odak noktası olduğu yönündeki iddiasını kabul etmeyen tek hakimdi.

Kılıç yakın tarihte siyasi partilerin lağvedilmesiyle ilgili çok sayıda davayla uğraşmaktan duyduğu rahatsızlığı dile getirerek, daha yüksek demokrasi standartlarına nasıl ulaşılacağı konusunda uzlaşma sağlamanın siyasilere kaldığını söyledi.

Bu içerik SETimes.com için hazırlanmıştır.